Fekra
close
image description

قراردادهای اختیار معامله

اختيار معامله (Option)

اختيار معامله قراردادي است بين خريدار و فروشنده، بنحوي که خريدار از فروشنده اختيار معامله ، حق خريد يا فروش يک دارايي را در يک قيمت معين خريداري مي کند.

در اينجا نيز همانند تمام قراردادها، هر طرف امتيازي را به طرف مقابل اعطاء مي کند، خريدار به فروشنده مبلغي تحت عنوان حق شرط پرداخت مي کند که در واقع همان قيمت اختيار معامله مي باشد. فروشنده نيز حق خريد يا فروش دارايي مذکور را در يک قيمت معين به خريدار اعطاء مي نمايد.

اختياري که براي خريد يک دارايي داده مي شود را اختيار خريد و اختياري که براي فروش يک دارايي داده مي شود را اختيار فروش گويند. قيمت تعيين شده اي را که خريدار مي تواند دارايي را خريداري نموده يا بفروشد، قيمت اعمال يا قيمت توافق ناميده مي شود. به علاوه اختيار معامله مدت معيني دارد. حق خريد يا فروش دارايي در يک قيمت معين فقط تا تاريخ انقضايي که قبلا مشخص شده است امکان خواهد داشت.

پس از اينکه توليد کننده ، براي يکي از مشتريان (يا سهامداران يا يکي از ذينفعان) خود اختيار خريد يا فروش صادر نمود، اين اختيار خريد يا فروش در بورس مورد خريد يا فروش قرار مي گيرد، نرخ خريد يا فروش يک قرارداد اختيار بر اساس رقابت در بورس تعيين مي شود. ( نرخ پايه خريد يا فروش قرارداد اختيار توسط بورس تعيين مي شود)

مثال:
  • در اول تير 1387 شرکت ملي مس قرارداد اختيار خريد 10 تن مس کاتد با خلوص 99 درصد را به قيمت 3500 تومان تا ماه شهريور 1387 براي يکي از مشتريان خود (يا بصورت کلي صادر) مي نمايد.
  • اين قرارداد در بورس در تاريخ اول مرداد 87 به قيمت 500 هزار تومان مورد خريد و فروش قرار مي گيرد.
  • اين قرارداد ممکن است هر روز نرخ متفاوتي از نرخ فوق داشته باشد که بر اساس رقابت بين خريدار و فروشنده، نرخ تعيين مي گردد.
  • فرد خريدار اختيار خريد، مي تواند در هر زماني قبل از تاريخ انقضاء از شرکت ملي مس که قرارداد را صادر نموده است. 10 تن مس با قيمت هر کيلو 3500 تومان خريداري نمايد.
  • بعد از تاريخ 31/6/87 اين قرارداد فسخ و هيچگونه اعتباري ندارد.

اختيار معامله به دو نوع اختيار خريد و اختيار فروش تقسيم بندي مي شود :

  • اختيار خريد عبارت است از حقي براي خريد يک دارائي در يک قيمت معين. اختيار معامله در مورد دارائيهاي مختلفي انجام مي شود.
  • اختيار فروش نيز حقي است براي فروش يک دارايي مانند سهام در قيمت معين در تاريخ معين.

اختيار معامله آمريکايي در هر زماني از طول دوره خود قابل اعمال است ولی اختيار معامله اروپايي فقط در تاريخ انقضاء قابل اعمال است.

  1. توليد کنندگان
    • توليدکنند گان مي توانند با دادن اختيار خريد کالاي خود به سايرين، در جهت تشويق ديگران به خريد کالاي خود اقدام نمايند. توليد کننده با دادن اين اختيار خريد، ديگران را در جهت حفظ منافع خود تشويق مي نمايد.
    • با خريد يک اختيار خريد ميزان کالاي مورد نياز خود را در شرايطي که کمبود کالا دارد به قيمت مناسب تهيه نمايد.
    • توليد کننده مي تواند در شرايطي که انتظار مي رود که قيمتها پايين برود، با فروش کالا (اختيار فروش) به قيمت مشخص ريسک مربوط به نوسانات قيمت را کاهش دهد.
  2. مصرف کنندگان

    مصرف کنندگان مي توانند با خريد يک اختيار خريد تا قبل از موعد انقضاء قرارداد ميزان کالاي قرارداد را با قيمت توافق شده تهيه نمايند. همچنين مي توانند بدين وسيله در برابر تغييرات قيمت ريسک خود را کاهش دهند . بدين ترتيب که در شرايطي که قيمتها احتمال بالا رفتن دارد بوسيله خريد يک اختيار خريد کالاي مورد نياز خود را در زمان آينده در صورت لزوم تهيه نمايند.

  3. معامله گران

    تجار و معامله گران نيز مي توانند با خريد اختيار خريد و فروش ميزان کالاي مورد نياز خود را با قيمت مناسب تهيه نمايند. آنها همچنين مي توانند با خريد و فروش قراردادهاي اختيار معامله در زمان مناسب سود کسب نمايند.

  • براي خريد اختيار خريد يا فروش کالاي مورد نظر خود در بورس فلزات، دستور سفارش خريد اختيار خريد يا فروش کالاي مورد نظر خود را در بورس فلزات نزد يکي از کارگزارن صادر نمايید.
  • مانند ساير دستورهاي خريد، خريدار مي تواند، نرخ خود را مقطوع و يا حيطه اي از قيمتها و يا قيمت جاري بازار را براي کارگزار مشخص نمايد.
  • پس از خريد اختيار خريد يا فروش، خريدار مبلغ خريد شده را بهمراه حق الزحمه بورس و کارگزاري در وجه کارگزار واريز مي نمايد.

جهت فروش يک اختيار خريد يا فروش نيز همانند خريد به کارگزار مورد نظر خود مراجعه و با پر کردن فرم سفارش فروش اختيار خريد يا فروش ، دستور فروش صادر مي نمائيم .

در قراردادهاي اختيار معامله ، با توجه به اينکه برخي از توليد کنندگان و تجار اختيار خريد کالاي خود را در موعد مقرر به اشخاص طرف قرارداد با آنها مي دهند. اين افراد مي توانند اقدام به فروش قرارداد اختيار خريد خود نمايند .

سرمايه گذاران و اشخاص علاقمند مي توانند با استفاده از خريد قرارداداختيار خريد درحالات زير انتفاع ببرند :

  1. سرمايه گذار پيش بيني مي نمايد که قيمت يک فلز در آينده بالا مي رود، با خريد يک قرارداد اختيار خريد و نگهداري آن د رطي مدتي که قيمتها روند صعودي گرفته قبل از زمان سر رسيد (با قيمت بالاتري)، اقدام به فروش اختيار خريد خود مي نمايد.
  2. سرمايه گذار با خريد اختيار خريد از اشخاص وابسته به شرکتها و خريد کالا واقعي و فروش آن به قيمت روز مي توانند سود ببرند.
  3. در حالتي که قيمتها روند کاهش بخود مي گيرند، فردي که داراي قرارداد اختيار خريد مي باشد مي تواند با قيمت پايين مقدار بيشتري کالا تهيه و در هنگام صعود قيمتها، کالا را بفروش رساند.